ЁЯЪйрд╣िрди्рджुрдУं рдХे рд╕ोрд▓рд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХ्рдпा-рдХ्рдпा рд╣ैंЁЯЪй
ЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗЁЯСЗ
1. рдЧрд░्рднाрдзाрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Garbhaadhan Sanskar) -
рдпрд╣ рдРрд╕ा рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╣ै рдЬिрд╕рд╕े рд╣рдоें рдпोрдЧ्рдп, рдЧुрдгрд╡ाрди рдФрд░ рдЖрджрд░्рд╢ рд╕ंрддाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдордирдЪाрд╣ी рд╕ंрддाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХे рд▓िрдП рдЧрд░्рднрдзाрд░рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╡ंрд╢ рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै।
2. рдкुंрд╕рд╡рди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Punsavana Sanskar) -
рдЧрд░्рднрд╕्рде рд╢िрд╢ु рдХे рдмौрдж्рдзिрдХ рдФрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкुंрд╕рд╡рди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн рдпे рд╣ै рдХि рдЗрд╕рд╕े рд╕्рд╡рд╕्рде, рд╕ुंрджрд░ рдЧुрдгрд╡ाрди рд╕ंрддाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрддी рд╣ै।
3. рд╕ीрдорди्рддोрди्рдирдпрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Simanta Sanskar) -
рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЧрд░्рдн рдХे рдЪौрдеे, рдЫрдард╡ें рдФрд░ рдЖрдард╡ें рдорд╣ीрдиे рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕рдордп рдЧрд░्рдн рдоें рдкрд▓ рд░рд╣ा рдмрдЪ्рдЪा рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдХाрдмिрд▓ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдоें рдЕрдЪ्рдЫे рдЧुрдг, рд╕्рд╡рднाрд╡ рдФрд░ рдХрд░्рдо рдХा рдЬ्рдЮाрди рдЖрдП, рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдоां рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЖрдЪाрд░-рд╡िрдЪाрд░, рд░рд╣рди-рд╕рд╣рди рдФрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рддी рд╣ै।
4. рдЬाрддрдХрд░्рдо рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Jaat-Karm Sansakar) -
рдмाрд▓рдХ рдХा рдЬрди्рдо рд╣ोрддे рд╣ी рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХो рдХрд░рдиे рд╕े рд╢िрд╢ु рдХे рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рджोрд╖ рджूрд░ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╢िрд╢ु рдХो рд╢рд╣рдж рдФрд░ рдШी рдЪрдЯाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд╕ाрде рд╣ी рд╡ैрджिрдХ рдоंрдд्рд░ों рдХा рдЙрдЪ्рдЪाрд░рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддाрдХि рдмрдЪ्рдЪा рд╕्рд╡рд╕्рде рдФрд░ рджीрд░्рдШाрдпु рд╣ो।
5. рдиाрдордХрд░рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Naamkaran Sanskar)-
рд╢िрд╢ु рдХे рдЬрди्рдо рдХे рдмाрдж 11рд╡ें рджिрди рдиाрдордХрд░рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдж्рд╡ाрд░ा рдЬ्рдпोрддिрд╖ рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХा рдиाрдо рддрдп рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
6. рдиिрд╖्рдХ्рд░рдордг рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Nishkraman Sanskar) -
рдиिрд╖्рдХ्рд░рдордг рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдмाрд╣рд░ рдиिрдХाрд▓рдиा। рдЬрди्рдо рдХे рдЪौрдеे рдорд╣ीрдиे рдоें рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣рдоाрд░ा рд╢рд░ीрд░ рдкृрде्рд╡ी, рдЬрд▓, рдЕрдЧ्рдиि, рд╡ाрдпु рдФрд░ рдЖрдХाрд╢ рдЬिрди्рд╣ें рдкंрдЪрднूрдд рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рд╕े рдмрдиा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдкिрддा рдЗрди рджेрд╡рддाрдУं рд╕े рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╕ाрде рд╣ी рдХाрдордиा рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि рд╢िрд╢ु рджीрд░्рдШाрдпु рд░рд╣े рдФрд░ рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рд╣े।
7. рдЕрди्рдирдк्рд░ाрд╢рди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Annaprashana) -
рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдмрдЪ्рдЪे рдХे рджांрдд рдиिрдХрд▓рдиे рдХे рд╕рдордп рдЕрд░्рдеाрдд 6-7 рдорд╣ीрдиे рдХी рдЙрдо्рд░ рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдмाрдж рдмрдЪ्рдЪे рдХो рдЕрди्рди рдЦिрд▓ाрдиे рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
8. рдоुंрдбрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Mundan Sanskar)-
рдЬрдм рд╢िрд╢ु рдХी рдЖрдпु рдПрдХ рд╡рд░्рд╖ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै рддрдм рдпा рддीрди рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рдпा рдкांрдЪрд╡े рдпा рд╕ाрддрд╡े рд╡рд░्рд╖ рдХी рдЖрдпु рдоें рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдмाрд▓ рдЙрддाрд░े рдЬाрддे рд╣ैं рдЬिрд╕े рдоुंрдбрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕े рдмрдЪ्рдЪे рдХा рд╕िрд░ рдордЬрдмूрдд рд╣ोрддा рд╣ै рддрдеा рдмुрдж्рдзि рддेрдЬ рд╣ोрддी рд╣ै। рд╕ाрде рд╣ी рд╢िрд╢ु рдХे рдмाрд▓ों рдоें рдЪिрдкрдХे рдХीрдЯाрдгु рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рд╕े рд╢िрд╢ु рдХो рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд▓ाрдн рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
9. рд╡िрдж्рдпा рдЖрд░ंрдн рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Vidhya Arambha Sanskar )-
рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╢िрд╢ु рдХो рдЙрдЪिрдд рд╢िрдХ्рд╖ा рджी рдЬाрддी рд╣ै। рд╢िрд╢ु рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╕्рддрд░ рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рдХрд░ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
10. рдХрд░्рдгрд╡ेрдз рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Karnavedh Sanskar) -
рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдоें рдХाрди рдЫेрджे рдЬाрддे рд╣ै । рдЗрд╕рдХे рджो рдХाрд░рдг рд╣ैं, рдПрдХ- рдЖрднूрд╖рдг рдкрд╣рдирдиे рдХे рд▓िрдП। рджूрд╕рд░ा- рдХाрди рдЫेрджрдиे рд╕े рдПрдХ्рдпूрдкंрдХ्рдЪрд░ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рддрдХ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдирд╕ों рдоें рд░рдХ्рдд рдХा рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдаीрдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рд╢्рд░рд╡рдг рд╢рдХ्рддि рдмрдв़рддी рд╣ै рдФрд░ рдХрдИ рд░ोрдЧों рдХी рд░ोрдХрдеाрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
11. рдЙрдкрдирдпрди рдпा рдпрдЬ्рдЮोрдкрд╡िрдд рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Yagyopaveet Sanskar) -
рдЙрдк рдпाрдиी рдкाрд╕ рдФрд░ рдирдпрди рдпाрдиी рд▓े рдЬाрдиा। рдЧुрд░ु рдХे рдкाрд╕ рд▓े рдЬाрдиे рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЙрдкрдирдпрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░। рдЖрдЬ рднी рдпрд╣ рдкрд░ंрдкрд░ा рд╣ै। рдЬрдиेрдК рдпाрдиि рдпрдЬ्рдЮोрдкрд╡िрдд рдоें рддीрди рд╕ूрдд्рд░ рд╣ोрддे рд╣ैं। рдпे рддीрди рджेрд╡рддा- рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु, рдорд╣ेрд╢ рдХे рдк्рд░рддीрдХ рд╣ैं। рдЗрд╕ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╢िрд╢ु рдХो рдмрд▓, рдКрд░्рдЬा рдФрд░ рддेрдЬ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
12. рд╡ेрджाрд░ंрдн рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Vedaramba Sanskar) -
рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╡ेрджों рдХा рдЬ्рдЮाрди рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
13. рдХेрд╢ांрдд рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Keshant Sanskar) -
рдХेрд╢ांрдд рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЕрд░्рде рд╣ै рдХेрд╢ рдпाрдиी рдмाрд▓ों рдХा рдЕंрдд рдХрд░рдиा, рдЙрди्рд╣ें рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиा। рд╡िрдж्рдпा рдЕрдз्рдпрдпрди рд╕े рдкूрд░्рд╡ рднी рдХेрд╢ांрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдоाрди्рдпрддा рд╣ै рдЧрд░्рдн рд╕े рдмाрд╣рд░ рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕िрд░ рдкрд░ рдоाрддा-рдкिрддा рдХे рджिрдП рдмाрд▓ рд╣ी рд░рд╣рддे рд╣ैं। рдЗрди्рд╣ें рдХाрдЯрдиे рд╕े рд╢ुрдж्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै। рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдкрд╣рд▓े рд╢ुрдж्рдзि рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै, рддाрдХि рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдаीрдХ рджिрд╢ा рдоें рдХाрдо рдХрд░ें। рдкुрд░ाрдиे рдоें рдЧुрд░ुрдХुрд▓ рд╕े рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдмाрдж рдХेрд╢ांрдд рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा।
14. рд╕рдоाрд╡рд░्рддрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Samavartan Sanskar)-
рд╕рдоाрд╡рд░्рддрди рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЕрд░्рде рд╣ै рдлिрд░ рд╕े рд▓ौрдЯрдиा। рдЖрд╢्рд░рдо рдпा рдЧुрд░ुрдХुрд▓ рд╕े рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдмाрдж рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдлिрд░ рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдоें рд▓ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा। рдЗрд╕рдХा рдЖрд╢рдп рд╣ै рдм्рд░рд╣्рдордЪाрд░ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдордиोрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЬीрд╡рди рдХे рд╕ंрдШрд░्рд╖ों рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЬाрдиा।
15. рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ ( Vivah Sanskar) -
рдпрд╣ рдзрд░्рдо рдХा рд╕ाрдзрди рд╣ै। рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╡рд░ рдФрд░ рд╡рдзू рджोрдиों рд╕ाрде рд░рд╣рдХрд░ рдзрд░्рдо рдХे рдкाрд▓рди рдХा рд╕ंрдХрд▓्рдк рд▓ेрддे рд╣ुрдП рд╡िрд╡ाрд╣ рдХрд░рддे рд╣ैं। рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╡्рдпрдХ्рддि рдкिрддृрдЛрдг рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।
16. рдЕंрдд्рдпेрд╖्рдЯी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Antyesti Sanskar)-
16. рдЕंрдд्рдпेрд╖्рдЯी рд╕ंрд╕्рдХाрд░ (Antyesti Sanskar)-
рдЕंрдд्рдпेрд╖्рдЯि рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЕंрддिрдо рд╕ंрд╕्рдХाрд░। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЗंрд╕ाрди рдХी рдоृрдд्рдпु рдпाрдиि рджेрд╣ рдд्рдпाрдЧ рдХे рдмाрдж рдоृрдд рд╢рд░ीрд░ рдЕрдЧ्рдиि рдХो рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЖрдЬ рднी рд╢рд╡рдпाрдд्рд░ा рдХे рдЖрдЧे рдШрд░ рд╕े рдЕрдЧ्рдиि рдЬрд▓ाрдХрд░ рд▓े рдЬाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।
реР ЁЯЪй ЁЯСН
0 Comments: